اعمال شب و روز عید غدیر
در کتاب ادعیه مسلمانان همچون مفاتیح جنان و اقبال الاعمال، اعمالی به عنوان اعمال شب و روز عید غدیر ذکر شده که انجام آنها برای مسلمانان مستحب و دارای ثواب فراوان است.
اعمال شب عید غدیر
در اعمال شب هفدهم ذی الحجه، زیارت، دعا و نمازی آورده شده که در زیر به آنها خواهیم پرداخت.
۱. زیارت شب عید غدیر
۲. دعای مخصوص شب عید غدیر
إِلَيْكَ بِالْإِنَابَةِ وَ أَسْلَمْنَا لِنَبِيِّكَ قُلُوبَنَا وَ لِوَصِيِّهِ نُفُوسَنَا وَ لِمَا دَعَوْتَنَا إِلَيْهِ عُقُولَنَا فَتَمَّ لَنَا نُورُكَ يَا هَادِيَ الْمُضِلِّينَ أَخْرِجِ الْبُغْضَ وَ الْمُنْكَرَ وَ الْغُلُوَّ لِأَمِينِكَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ مِنْ قُلُوبِنَا وَ نُفُوسِنَا وَ أَلْسِنَتِنَا وَ هُمُومِنَا وَ زِدْنَا مِنْ مُوَالاتِهِ وَ مَحَبَّتِهِ وَ مَوَدَّتِهِ لَهُ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ زِيَادَاتٍ لَا انْقِطَاعَ لَهَا وَ مُدَّةً لَا تَنَاهِيَ لَهَا وَ اجْعَلْنَا نُعَادِي لِوَلِيِّكَ مَنْ نَاصَبَهُ وَ نُوَالِي مَنْ أَحَبَّهُ وَ نَأْمُلُ بِذَلِكَ طَاعَتَكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ اللَّهُمَّ اجْعَلْ عَذَابَكَ وَ سَخَطَكَ عَلَى مَنْ نَاصَبَ وَلِيَّكَ وَ جَاحَدَ [وَ جَحَدَ] إِمَامَتَهُ وَ أَنْكَرَ وَلَايَتَهُ وَ قَدَّمْتَهُ أَيَّامَ فِتْنَتِكَ فِي كُلِّ عَصْرٍ وَ زَمَانٍ وَ أَوَانٍ إِنَّكَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ [۲]
اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ رَسُولِكَ وَ عَلِيٍّ وَلِيِّكَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ حُجَجِكَ فَأَثْبِتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ وَ مُوَالاةِ أَوْلِيَائِكَ وَ مُعَادَاةِ أَعْدَائِكَ مَعَ خَيْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ تَجْمَعُهُمَا لِي وَ لِأَهْلِي وَ وُلْدِي وَ إِخْوَانِيَ الْمُؤْمِنِينَ إِنَّكَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ [۳]
يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين
۳. نماز
⚘⚘ اعمال شب و روز عید غدیر ⚘⚘
اعمال روز عید غدیر
از امام صادق (ع) درباره اعمال روز عید غدیر (هجدهم ذی الحجه) پرسیده شد که ایشان فرمودند: باید روزه بدارید و عبادت كنید و محمد و آل محمد (علیهمالسلام) را یاد كنید و بر ایشان صلوات بفرستید. اعمال این روز چند چیز است:
۱. روزه كه كفّاره شصت سال گناه است و در روایتی دیگر آمده كه برابر است با روزه تمام عمر و معادل است با صد حجّ و صد عمره
۲. انجام غسل
۳. زیارت حضرت علی (علیه السلام) و سزاوار است كه انسان هر كجا باشد سعى كند خود را به قبر مطهر آن حضرت برساند. براى امام در این روز، سه زیارت مخصوصه نقل شده كه یكى از آنها زیارت معروفه به زیارت اَمینُ الله است كه از نزدیك و دور خوانده مىشود و آن از زیارات جامعه مطلقه است.
۴. نماز روز عید غدیر
۵. خواندن دعای ندبه
۶. خواندن دعایی كه سید بن طاووس از شیخ مفید نقل كرده است.
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ بِحَقِّ
خدایا از تو درخواست كنم به حق
مُحَمَّدٍ نَبِیِّكَ وَ عَلِىٍّ وَلِیِّكَ وَالشَّاْنِ وَالْقَدْرِ الَّذى خَصَصْتَهُما بِهِ دُونَ
محمد پیامبرت و به حق على ولى تو و بدان منزلت و مرتبهاى كه بدان وسیله آن دو را از سایر مخلوق خود اختصاص دادى كه
خَلْقِكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ عَلِی وَ اَنْ تَبْدَءَ بِهِما فى كُلِّ خَیْرٍ
درود فرستى بر محمد و على و از آنان شروع كنى در دادن هر خیرى
عاجِلٍ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ الاْئِمَّةِ الْقادَةِ وَالدُّعاةِ
كه فورى است خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد پیشوایان رهبر و خوانندگان بزرگ و
السّادَةِ وَالنُّجُومِ الزّاهِرَةِ وَالاْعْلامِ الْباهِرَةِ وَساسَةِ الْعِبادِ وَ اَرْكانِ
سرور و ستارگان درخشان و نشانههاى فروزان و تدبیركنندگان كار بندگان و پایههاى
الْبِلادِ وَالنّاقَةِ الْمُرْسَلَةِ وَالسَّفینَةِ النّاجِیَةِ الْجارِیَةِ فِى الْلُّجَجِ
جاهاى آباد و ناقه فرستاده شده و كشتى نجات كه روان است در دریاهاى ژرف
الْغامِرَةِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ خُزّانِ عِلْمِكَ وَ اَرْكانِ
پر آب خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد گنجینههاى دانشت و پایههاى محكم
تَوْحِیدِكَ وَ دَعآئِمِ دینِكَ وَ مَعادِنِ كَرامَتِكَ وَ صِفْوَتِكَ مِنْ بَرِیَّتِكَ
توحید تو و ستونهاى دین تو و معدنهاى كرامتت و برگزیدگان از خلقت
وَ خِیَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ الاْتْقِیآءِ الاْنْقِیآءِ النُّجَبآءِ الاْبْرارِ وَالْبابِ
و بهترین آفریدگانت آن پرهیزكاران پاكیزه و برگزیدگان نیكوكار و درگاهى كه مورد
الْمُبْتَلى بِهِ النّاسُ مَنْ اَتاهُ نَجى وَ مَنْ اَباهُ هَوى اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى
ابتلاى مردم است هر كس بدان درگاه آمد نجات یافت و هر كس سر باز زد سقوط كرد خدایا درود فرست بر
مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ اَهْلِ الذِّكْرِ الَّذینَ اَمَرْتَ بِمَسْئَلَتِهِمْ وَ ذَوِى
محمد و آل محمد اهل ذكرى كه دستور فرمودى بپرسش مسائل از آنها
الْقُرْبَى الَّذینَ اَمَرْتَ بِمَوَدَّتِهِمْ وَ فَرَضْتَ حَقَّهُمْ وَ جَعَلْتَ الْجَنَّةَ مَعادَ
و خویشاوندانى كه دستور فرمودى به دوست داشتنشان و حقشان را واجب كردى و بهشت را بازگشتگاه (و سرمنزل)
مَنِ اقْتَصَّ اثارَهُمْ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ كَما اَمرَوُا
كسى قرار دادى كه آثارشان را پیروى كند خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد چنانچه دستور
بِطاعَتِكَ وَ نَهَوْا عَنْ مَعْصِیَتِكَ وَ دَلّوُا عِبادَكَ عَلى وَحْدانِیَّتِكَ اَللّهُمَّ
پیروى تو را دادند و از نافرمانیت نهى كردند و بندگانت را بیگانگیت راهنمایى كردند خدایا
اِنّى اَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِیِّكَ وَ نَجیبِكَ وَ صَفْوَتِكَ وَ اَمینِكَ
من از تو مىخواهم به حق محمد پیامبرت و گرامى و برگزیده و امین تو
وَ رَسُولِكَ اِلى خَلْقِكَ وَ بِحَقِّ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَ یَعْسُوبِ الدّینِ وَ قاَّئِدِ
و فرستادهات بسوى خلق و به حق امیرمؤمنان و پیشواى دین و رهبر
الْغُرِّ الْمُحَجَّلینَ الْوَصِىِّ الْوَفِىِّ وَالصِّدّیقِ الاْكْبَرِ وَالْفارُوقِ بَیْنَ
سفیدرویان آن وصى باوفا و صدیق اكبر و جداكننده بین
الْحَقِّ وَالْباطِلِ وَالشّاهِدِ لَكَ وَالدّالِّ عَلَیْكَ وَالصّادِعِ بِاَمْرِكَ
حق و باطل و گواه تو و راهنمایى كننده بر تو و آشكار كننده دستورت
وَالْمُجاهِدِ فى سَبیلِكَ لَمْ تَاْخُذْهُ فیكَ لَوْمَةُ لاَّئِمٍ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى
و جهادكننده در راهت آن كه نگیردش (و ناراحتش نكند) درباره تو ملامت ملامت كنندهاى كه درود فرستى بر
مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَجْعَلَنى فى هذَا الْیَوْمِ الَّذى عَقَدْتَ فیهِ
محمد و آل محمد و مرا قرار دهى در این روزى كه بستى براى ولى خود پیمان
لِوَلِیِّكَ الْعَهْدَ فى اَعْناقِ خَلْقِكَ وَاَكْمَلْتَ لَهُمُ الّدینَ مِنَ الْعارِفینَ
(امامت) را در گردن خلق خود و كامل گرداندى براى آنها دین را از عارفان
بِحُرْمَتِهِ وَالْمُقِرّینَ بِفَضْلِهِ مِنْ عُتَقآئِكَ وَ طُلَقائِكَ مِنَ النّارِ وَلا
به حرمتش و اقراركنندگان به فضل او از آزادشدگان و رها شدگانت از آتش و
تُشْمِتْ بى حاسِدِى النِّعَمِ اَللّهُمَّ فَكَما جَعَلْتَهُ عیدَكَ الاْكْبَرَ وَ سَمَّیْتَهُ
شاد مكن نسبت به من حسودانم را در نعمتهایت خدایا چنانچه آن را عید بزرگ خود قرار دادهاى و نامیدى آن را
فِى السَّمآءِ یَوْمَ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ وَ فِى الاْرْضِ یَوْمَ الْمیثاقِ الْمَاْخُوذِ
در آسمان روز عهد معهود و در زمین روز پیمان گرفتن و انجمن بازخواست شده
وَالجَمْعِ المَسْئُولِ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ اَقْرِرْ بِهِ عُیُونَنا
درود فرست بر محمد و آل محمد و روشن كن بوسیلهاش دیدگان ما را
وَاجْمَعْ بِهِ شَمْلَنا وَلا تُضِلَّنا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنا وَاجْعَلْنا لاِنْعُمِكَ مِنَ
و گردآور بدستش پراكندگى ما را و گمراهمان مكن پس از آن كه هدایتمان كردى و قرارمان ده از سپاسگزاران نعمتهایت اى
الشّاكِرینَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَلْحَمْدُلِلّهِ الَّذى عَرَّفَنا فَضْلَ هذَا الْیَوْمِ
مهربانترین مهربانان ستایش خاص خدایى است كه شناساند به ما فضیلت این روز را
وَ بَصَّرَنا حُرْمَتَهُ وَ كَرَّمَنا بِهِ وَ شَرَّفَنا بِمَعْرِفَتِهِ وَ هَدانا بِنُورِهِ یا رَسُولَ اللّهِ
و بینامان كرد به حرمت این روز و گرامیمان داشت بدان و شرافتمان داد به معرفتش و هدایتمان كرد به نورش اى رسول خدا
یا اَمیرَالْمُؤْمِنینَ عَلَیْكُما وَ عَلى عِتْرَتِكُما وَ عَلى مُحِبِّیكُما مِنّى
اى امیرمؤمنان بر شما و بر عترت شما و بر دوستان شما
اَفْضَلُ السَّلامِ ما بَقِىَ اللّیْلُ وَالنَّهارُ وَ بِكُما اَتَوَجَّهُ اِلىَ اللهِ رَبّى
بهترین سلام و درود من باد تا برپاست شب و روز و بوسیله او رو كنم به سوى خدا پروردگار من
وَ رَبِّكُما فى نَجاحِ طَلِبَتى وَ قَضآءِ حَوآئِجى وَ تَیْسیرِ اُمُورى اَللّهُمَّ
و پروردگارتان در موفق شدن به مقصودم و برآورده شدن حاجاتم و آسان شدن كارهایم خدایا
اِنّى اَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ
از تو خواهم به حق محمد و آل محمد كه درود فرستى بر محمد و آل
مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَلْعَنَ مَنْ جَحَدَ حَقَّ هذَا الْیَوْمِ وَ اَنْكَرَ حُرْمَتَهُ فَصَدَّ عَنْ
محمد و لعنت كنى كسى را كه انكار كند حق این روز را و انكار كند حرمتش را و جلوگیرى كرد
سَبیلِكَ لاِِطْفآءِ نُورِكَ فَاَبَى اللهُ اِلاّ اَنْ یُتِمَّ نُورَهُ اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ اَهْلِ
از راه تو براى خاموش كردن نورت ولى خدا هم نمىخواهد جز آن كه نورش را آشكار كند خدایا گشایش ده به كار خاندان
بَیْتِ مُحَمَّدٍ نَبِیِّكَ وَاكْشِفْ عَنْهُمْ وَ بِهِمْ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ الْكُرُباتِ
محمد پیامبرت و برطرف كن از ایشان و بوسیله ایشان از اهل ایمان گرفتاریها و محنتها را
اَللّهُمَّ امْلاَءِ الاْرْضَ بِهِمْ عَدْلاً كَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً وَ اَنْجِزْ لَهُمْ
خدایا پر كن زمین را بوسیله ایشان از عدل و داد چنانچه پر شده از ستم و بیداد و وفا كن براى آنها
ما وَعَدْتَهُمْ اِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ
آنچه را وعده دادى به آنها كه براستى تو خلف وعده نمىكنى
۷. صد بار این ذكر گفته شود:
اَلْحَمْدُلِلّهِ الّذى جَعَلَ كَمالَ دینِهِ وَ تَمامَ نِعْمَتِهِ بِوِلایَةِ اَمیرِ الْمُؤ مِنینَ عَلىِّ بْنِ اَبى طالِبٍ عَلَیْهِ السَّلامُ
ستایش خاص خدایى است كه قرار داد كمال دین و تمام شدن نعمتش را به ولایت امیرمؤمنان على بن ابیطالب علیه السلام
۸. در این روز شریف پوشیدن لباس نیكو و زینت كردن و استفاده كردن از عطر و شادى كردن شیعیان امیرالمؤمنین (علیه السلام) و عفو و بخشش از تقصیرات ایشان و برآوردن حاجات ایشان و صله ارحام و توسعه بر عیال و اطعام مؤمنان و افطار دادن روزهداران و مصافحه با مؤمنین و رفتن به زیارت ایشان و تبسم كردن بر رویشان و هدیه فرستادن بر ایشان و شكر الهى به جا آوردن به جهت نعمت بزرگ ولایت و بسیار فرستادن صَلَوات و عبادات كردن فضیلت بسیار دارند.
۹. خواندن عهد اخوت و برادری میان مومنین
کلام آخر
در سال دهم هجری و کمی پیش از هجدهم ذی الحجه آیه ۶۷ سوره مائده، معروف به «آیه تبلیغ» بر رسول خدا (ص) نازل شد که پیامبر را مامور میکرد تا آنچه خداوند بر ایشان نازل کرده را به مردم ابلاغ نمایند که اگر این کار را انجام ندهند رسالتشان ناتمام مانده است.
حضرت محمد (ص) که در راه بازگشت از آخرین سفر حج خود، معروف به حجة الوداع بودند در منطقه ای به نام غدیر خم توقف نموده و دستور فرمودند کسانی که جلوتر بودند بازگردند و آنهایی نیز که عقب مانده بودند خود را به کاروان ایشان برسانند.
پس از آنکه همه حجگزاران خود را به محل غدیر خم رساندند، پیامبر (ص) نماز ظهر را به جا آورده و خطبهای ایراد نمودند که به خطبه غدیر مشهور گشت و در آن حضرت علی (ع) را به جانشینی و خلافت خود منسوب نمودند. به همین علت عید بزرگ غدیر خم برای شیعیان جهان اسلام از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و اعمال به خصوصی برای آن نقل شده است. اعمال شب و روز عید غدیر را در این مطلب برای شما گردآوری کردیم. دعا برای دوستان و اطرافیان را در این روز عزیز فراموش نکنید و نظرات و پرسشهای خود را نیز با ما در میان بگذارید. پیشنهاد میکنیم پیام تبریک عید غدیر را نیز در ستاره بخوانید و از این جملات زیبا برای شادباش به آشنایان خود استفاده کنید.